დოლენჯაშვილი თეონა
სოდომი
კოშკოვანებთან ძალიან ცხელოდა. მიუხედავად იმისა, რომ საზაფხულო რეზიდენციის თორმეტივე კონდიციონერი აგრილებდა ჰაერს, სუნთქვა მაინც ჭირდა. არადა, ირგვლივ ყველაფერი ბრწყინავდა, ელავდა და ათას სხივად ტყდებოდა. უფროსი კოშკოვანი, ძვირფასი სამკაულებითა და გაუგებარი ვალდებულებებით დატვირთული, ბრძანებებს იძლეოდა — ოფიციანტები თითის წვერებზე ტრიალებდნენ.
უმცროსი კოშკოვანი, უმიზნო და უინტერესო, საუკეთესო მოსავლის საგვარეულო ღვინოს წრუპავდა. ვრცელ, ჯერ კიდევ კანდინსკის მიერ მოხატულ გალერეაში საკლუბო მუსიკა უკრავდა. სტუმრები წამოშლილიყვნენ — ახალ სიამეებს დაეძებდნენ. აქ დიდი ხანია, აღარაფერი ადარდებდათ. თითქმის ყველა ლამაზი იყო, ახალგაზრდა და ხელიდან წასული...
ათასჯერ ნანახი და განცდილი ათას მეერთედ მეორდებოდა. გამონაკლისი გასული თვის წვეულება იყო, როდესაც სადაფოვანთა ნებიერა ქალიშვილი აბაზანაში იპოვეს ნარკოტიკებით გაჭყეპილი და სისხლში მცურავი. ვეღარაფერი გაერკვია და ვენები გადაეჭრა.
ეს ჩვენს ქალაქში ჩვეულებრივი ამბავი იყო. მხოლოდ ერთხელ, თანამედროვე ხელოვნების ბიენალეზე, თქვეს — ხელოვნებას კიტჩი შეიწირავს, ახალგაზრდობას კი ნარკოტიკებიო. არადა, სადაფოვნები დიდგვაროვანები არიან. მათი შვილები სამეფო აკადემიაში სწავლობენ. მათ ვან გოგის მოჭრილი ყურიც კი უნახავთ — ჩემგან განსხვავებით, რომელიც მანსარდაში ქირით ვცხოვრობ და დილაობით „მარსელიოზას“ გავმღერი.
აივანზე მარა იდგა. ერთადერთი ცოცხალი არსება. მარას უყვარდა.
აივანზე იდგა და ელოდა. სასტიკი რომანისა და უსასრულო განშორების შემდეგ შეხვედრა კოშკოვანთა ცხელ წვეულებაზე დათქვეს. წერილი საფოსტო მტრედით მოვიდა. მარას ეშინოდა. წერილში ეწერა, მოვალო, მაგრამ ხომ შეიძლებოდა, არ მოსულიყო და ტულუზ-ლოტრეკის რომელიმე ქალში გაეცვალა. მარტო არ ხარ-მეთქი, — მინდოდა მეთქვა, მაგრამ იქნებ იყო...
ყველაფერი ძალიან კარგად მახსოვს. ნეონის შუქით გაჩირაღდნებული უძველესი, მილიონიანი ქალაქი, ვარსკვლავიანი ღამე, სიცხე, მოცეკვავე წყვილები, ხმები და ფერები, აივანზე გარინდებული მარა...
სწორედ მაშინ შუაღამის ყავა ჩამოასხეს, ვიღაცამ ყინული მოითხოვა, ვიღაც იისფრად შეღებილს ჩემთან ცეკვა სურდა, მე ეს ქალები კარგა ხანია, აღარ მაღელვებდნენ, ამიტომ უზადოდ თეთრი, ჰაეროვანი ტორტის ნაჭერი გადმოვიღე ლაჟვარდისფერ ლამბაქზე...
და ყველაფერი დატრიალდა. დაბზრიალდა და დაგრგვინა! ოთახის კედლები მოგვიახლოვდნენ და ისევ დაგვშორდნენ. ცხელმა ყავამ იატაკი მოატალახა. ათი ათას ციმციმა ნაწილად დაიმსხვრა სვაროვსკის უზარმაზარი ჭაღი. სტუმრები გაჰკიოდნენ, ხელებით არარსებულ საყრდენს ეძებდნენ, კედლებს ენარცხებოდნენ და კარისკენ მიფორთხავდნენ. პირველ ბიძგს მეორე მოჰყვა. ასე შემზარავად ლამაზი არაფერი მინახავს. მიწის უცნაურ ტალღებს ნაწილ-ნაწილ მიჰქონდა კოშკოვანთა დიდებული ბინა და ქონება.
ყველაფერი ისევე უცებ ჩაწყნარდა, როგორც დაიწყო.
მერეღა შევამჩნიეთ, რომ სახლის მეორე ნახევარი მთლიანად დანგრეულიყო. არადა, თითქოსდა ყველანი გადავრჩით. თუ არ ჩავთვლით იატაკზე გაშოტილ დედა კოშკოვანს, ფაშფაშა ქალბატონ კორას. ისიც მალე მოსულიერდა და თვალი რომ გაახილა, აკივლდა — აღარაფერი აღარ იყო!
ოდნავ გონსმოსულ სტუმრებს თავიანთი ახლობლები და სახლები გაახსენდათ. ტელეფონებს ეცნენ. ტელეფონები გათიშული იყო — კავშირი კოშკოვანთა ძვირფასი მძივივით გაწყვეტილიყო.
მე არავინ და არაფერი მენაღვლებოდა. ქალაქის მეორე, შორეულ კუთხეში უცნობი მამა მყავდა მხოლოდ.
მანაც ჯერ კიდევ მაშინ მიმატოვა, როცა სულ თოთო ვიყავი და რძის სუნი ამდიოდა. მუდმივი თავშესაფარი კი არასოდეს მქონია. სხვადასხვა ფერად-ფერად ბინაში დროებით, ქირით ვცხოვრობდი. მომწყინდებოდა და სხვაგან გადავდიოდი. მეშინოდა... შეჩვეულის მეშინოდა...
ეგ კი არა, ამ მიწისძვრამ რაღაცნაირად გამართო კიდეც. კოშკოვანთა წვეულება ჩაიშალა.
ჩვენი ძველი უკიდეგანო ქალაქისგან კი ლამაზი, უსწორმასწორო ნანგრევებიღა დარჩენილიყო.
ჩემი სხვისი ფერადი ბინა ადგილზე დამხვდა. „მხოლოდ დროებითია მარადიული“, — ვთქვი და ტელევიზორი ჩავრთე. მერე მეზობელმა ახალგამომცხვარი კრუასანები ჩამომიტანა, მე კი მუსკატის სურნელოვანი ჩაი ავადუღე. ახალ ამბებში აცხადებდნენ, რომ მსხვერპლი არ ყოფილა, მიწისძვრამ ყველაზე მდიდარი უბნები შეიწირა, ყველაზე მშვენიერი სახლები და ნივთები მიითვისა და წარიტაცა.
მეორე დღეც მზიანი იყო. ისეთივე ცხელი და მწველი. სიცხეს საიდანღაც მოსული ქარიც დაერთო. ქუჩები მტვრიანი იყო.
ხეები დაენომრათ. მოდრიანის ქუჩის 24-ე ხის ქვეშ კოშკოვანები დაბინავებულიყვნენ. ძალიან ცხელოდა და ხის ჩრდილს დაჰყვებოდნენ. ქალბატონი კორა სახლის ნანგრევებში იჯდა და მოთქვამდა. უმცროსმა კოშკოვანმა კი მიჩურჩულა, რომ „ბედნიერია, თავისუფალი და ბედნიერი“.
მიწისძვრისგან შოუს მოწყობა დაიწყეს. ნანგრევებს ერთმანეთზე აწყობდნენ, სხვადასხვა ფერად ღებავდნენ და ინსტალაციებს აკეთებდნენ. კაფკას კუთხეში მარა შემხვდა, შეშლილი სახით, მტვრიანი თითებითა და ტილოს ჩანთით.
ნანგრევებში რაღაცას დაეძებდა — რომელიღაც ძვირფას სახსოვარს, ალბათ მისგან დანატოვარს. „დაიკიდე“, — მინდოდა მეთქვა, მაგრამ ძნელი იყო.
საღამოობით უცნაური რამ ხდებოდა. საიდანღაც მოსული ქარი ძლიერდებოდა და ადამიანები იკარგებოდნენ, უკვალოდ უჩინარდებოდნენ. უფრო მეტად ისინი, ვინც წარსული დიდებისა და ქონების დაკარგვას ვერ შეეგუა. ოთხი დღის შემდეგ რომ გავიარე, მოდრიანის 24-ში მხოლოდ უმცროსი კოშკოვანიღა დარჩენილიყო.
მათთან არაფერი მაკავშირებდა. ეს ქალაქიც აღარ მინდოდა. ჩემი სხვისი ბინაც კარგა ხანია მომბეზრდა.
თვითმფრინავის ბილეთი ავიღე. მარშრუტი საჰარის ყვითელი ხაზით იწყებოდა...
ქალაქი სისხამ დილით დავტოვე. აეროპორტის მოსაცდელში დილის ყავა და თხლად დაჭრილი ლიმონი მომიტანეს. თვითმფრინავის რადიოში კი გამოაცხადეს, რომ ქალაქში მოსახლეობის რიცხვი ელვის სისწრაფით შემცირდა.
მას შემდეგ ბევრი დრო გავიდა. ყველამ ყველაფერი დაივიწყა. მხოლოდ ერთხელ, ლისაბონში, აუქციონზე, სადაც ყველაფერი იყიდებოდა, ჩემი ქალაქი ვახსენე. „ეს ხომ ლეგენდაა, ფუტურისტთა მონაჩმახი.
ასეთი ქალაქი არასოდეს ყოფილა,“ — მითხრა დროებითმა ნაცნობმა. ვისაც ვკითხე, ყველასგან იგივე პასუხი მივიღე. ყველა რუკიდან, ყველა ცნობარიდან და გამოცემიდან ქალაქი უკვალოდ გამქრალიყო...
ალბათ ასეც უნდა მომხდარიყო. ერთადერთი საყრდენიც დაიკარგა. ჩემი უძველესი პრეისტორიული ქალაქი, სადაც დავიბადე და ამდენი წელი ვიცხოვრე, თურმე არასოდეს არსებულა..